- Nieuws
- Welkom
- Het Woud
-
Ambachten
- Alchemist
- Ambachtelijk St. Thomas Gilde >
- Bandweven >
- Bier brouwen
- Bode >
- Bontwerker >
- Boog maken
- Borduurwerk >
- Bourrelet maken
- Breien >
- Couvre-chef maken
- Drievingerwant
- Geneeskruiden
- Hoeden maken >
- Hout bewerken >
- Juwelier >
- Kaartweven
- Koperslager >
- Lantaarnmaker
- Leerwerk >
- losse mouwen
- Maliënmaker
- Mandenmaker
- Marktkooplui
- Ondergoed
- Pottenbakker >
- Riemensnijder
- Schilder
- Schoenmaker >
- Schrijver
- Tekenaar met zilverstift
- Tenten maken
- Torenblazer
- Trippenmaker
- Tuigenmaker >
- Wapensmid >
- Weven
- Wol verven
- Ark van Noach
-
Erfgoedbreed
- Aaltense Goor
- Achterhoekse vlag
- Buitenmuseum Lochem
- Cruydthof Ammersoyen
- Emilie und Hans Stratmans Stiftung
- Ere wie ere toekomt
- Heggenvlechters
- Heroïsche heilige
- Icoonlandschap 4
- Klooster Sibculo
- Kracht van kronieken
- Kroonluchter top 100
- Kruidentuin Stein
- Middeleeuwen in scherven
- Nijenbeek kasteelruïne
- Paradijstuin
- Roots of the Queen
- Stad Staverden
- De Hoge Berg, Texel
- De rode ridder
- De eenhoorn achterna
- Wapentableau
- Erepodium Maelwael
- Evenementenarchief
- Gouda 750 jaar Stad
- Getijdenboek
- Hertog Willem
- Historie van Gelre
-
Maelwael Lymborch
- Beeldtaal
- Crécy 1346
- Cryptisch schrift >
- Driekoningen
- Gebarentaal
- Gebr.van Lymborch
- Grassi's schetsboek
- Gulzigheid
- Handschoenen
- Hernoemd tot Van Lymborch
- Kindermoord
- Koudste maand
- Maand van Mars
- 1 Mei - lenterit
- Muzikaal onthaal
- Nieuwjaarsdag
- Nijmegen ca. 1400
- Paard en mens
- Pelgrimskruik
- Profiel-portretten
- Sergent d'armes.
- sprekende kleuren
- Steenbok
- toernooischild
- Valkenjacht vlnr
- Veelzijdige paarden
- Wanten
-
Maria van Gelre
- Jaarboek Kostuum 2019
- Biografie Marie d'Harcourt
- Ceintuur geborduurd
- Bruidsschat op de pof
- Eelt op je knieën
- Eerste Kerstdag
- Engelen bij Maria
- Gebedenboek Maria van Gelre
- Hand van de meester
- Hermelijn
- Hofmakerij in Gelre
- Hortus conclusus
- Houppelande
- Houppelande ontleed
- Imitatio Mariae
- Mariabeeld Renkum >
- Maria van Gelre on tour >
- Maria van Gelre's ceintuur
- Maria van Gelre's kerkschat
- Maria van Gelre's gordel
- Onder de loep nemen
- Paard en tuig
- Parel symboliek
- Pluim op je hoed
- Reinald IV
- Riem onder het hart
- Rozet van parels
- Ten voeten uit
- Zo blank als sneeuw
- Media
-
Onderzoek
- bellenville ook gelders
- Charles d'Orléans >
- DNA & eiwit research
- DNA / eiwit research 2
- Donor onbekend
- Elburg ideaalstad
- Festina lente
- Gouden zegel Karel IV
- Handgebaar
- Het Middeleeuwse Banket
- honi soit qui mal y pense
- In amazonezit
- Kroniek van Froissart
- Laudate
- Maria van Brabant
- Meisje met de parel
- Herder met hoorn
- Midwinterhoorn
- Sint Nicolaas
- Stekeligheden
- Vlindermadonna van dichtbij
- Vorstelijke bontmuts
- Vroom keramiek
- Wat een kers niet vermag
- Personages
- Projecten 2005-22
-
Publicaties
- Catalogus 'Ik, Maria van Gelre'
- Edelman Bedelman
- De gebroeders Van Limburg
- Guillaume Machaut
- Grondleggers schilderkunst
- De hand van de meester
- Jaarboek 2023
- Jaarboek Gelre CXI
- Kastelen in Gelderland
- Maelwael Van Lymborch
- The making of... Magazine 600
- Maria van Gelre 1380-1429
- Middeleeuws koken >
- Negen Besten
- Op reis en aan tafel met Katherina van Kleef 1417
- Stoute schoenen
- Het verleden op je bord
- Het Woud der Verwachting
- Ridders van Gelre >
- Symbolen van Gelre
- Valkenjacht
- Voor het noenmaal..
- Donateur worden
- Contact
- Nieuwsbrief
Brigandine-project ~ DEEL 7 d.d. 1 december 2022
Vechtjassen in het getijdenboek Très Riches Heures
Vechtjas vereeuwigd door de gebroeders Van Lymborch / Kwestie van blijven zoeken en kijken...
Is het werk van de gebroeders Van Lymborch relevant voor het Brigandine-project? Heeft het toegevoegde waarde of is het simpelweg aardig dat getijdenboeken van hun hand eigenaardige vechtjassen bevatten die aan middeleeuwse brigandines doen denken, maar het niet echt zijn. In Brigandine-project 4 is een Romeins soldaat te zien die Jezus voor Pilatus brengt en een Hun die in Keulen de heilige Ursula en haar stoet van maagden om het leven brengt. Ze zijn in Les Belles Heures door de gebroeders Van Lymborch uitgedost met historiserende elementen zonder daar tot nu toe overtuigend archeologisch bewijs voor te vinden is.
Onlangs bleek dat de gebroeders wel degelijk konden beschikken over kennis van de Romeinse oudheid die ze verwerkten in hun verbeelding van bijbelverhalen. |
Een van de jonge vrouwen die tijdens het brigandine-project een brigandine maakte, stelde een driepunts-vernageling voor die de borsten accentueert plus een enkel-punts vernageling onder de gordel. Het hete hangijzer was of er voorbeelden zijn in eigentijdse bronnen. Laten uitgerekend miniaturen uit de Très Riches Heures (afb. 6 en 7) die combinatie vertonen, hoewel niet die accentuering. Verder zoeken leverde deze miniatuur op in een manuscript uit de bibliotheek van Jean de Berry: Le Roman de Tristan et Iseut (Weens manuscript). Die vertoont een vierpunts-vernageling. Of aan de borst-/rugzijde platen zitten, is de vraag. Hiermee waren we nog lang niet tevreden en zochten verder. Over het resultaat kunnen we op de valreep van het jaar 2022 het onderstaande melden.
|
De zoektocht in Les Belles Heures leverde inzichten op die in Brigandine-project 4 zijn gepubliceerd.Dus hoopten we dat de Très Riches Heures mogelijk ook iets dergelijks bevatten. Dat lijkt inderdaad het geval.
Wat opvalt zijn de relatief smalle hoge gebouwen die een laatmiddeleeuws karakter dragen. De personages zijn wel exotisch en historiserend gekleed, maar de omgeving suggereert middeleeuwse steden in Europa. |
Bij inzoomen op de miniaturen krijgen de gewapende mannen in vechtjassen met weinig vriendelijke bedoelingen een opvallend prominente positie in de opeengepakte mensenmassa. Hun heilige slachtoffers zijn ten voeten uit verbeeld, nemen op het eerste plan de centrale positie in, herkenbaar door hun aureool. Evangelist Marcus (3) eerste bisschop van Alexandrië. Christus (4) op zijn lijdensweg door Jeruzalem.
|
Koning David in brigandine
De psalmist bezingt in psalm 2 vers 2 hoe koningen in in het stof bijten die dachten samen te spannen tegen de Here en zijn gezalfde = de Messias. Zij stelden zich in slagorde op, maar delven het onderspit. De grond is met bebloede lijken van deze opstandelingen bezaaid. Rechts boven verschijnt Jahweh, verbeeld als baardige oude man. Het leger van getrouwen knielt onder hun wapperende vaan en banier. De voorste, waarschijnlijk koning David, draagt een kroon en is herkenbaar aan zijn gele gordel zoals hij ook op andere miniaturen draagt. De psalm gaat over het koningschap van de gezalfde, de Messias. Het valt op dat zowel de koning als de man daarachter een bijzondere vechtjas dragen. Qua vorm en snit geen voorbeeld voor de middeleeuwse infanterie, maar toch gebaseerd op zo'n vechtjas. Onder de buik van David ontbreken de vernagelde metalen plaatjes. Verticale puntige stroken steken onder de wapenrok uit tot net boven de knie. Door de Romeinen pteruges genoemd, Grieks voor veren, die beschermen en flexibel zijn. De tweede man in de blauwe wapenrusting kent een driepunts-vernageling op de borst, aansluitend een eenpunts-vernageling in een verspringend patroon, zoals ± 1400 meer voorkomt. |
De exotische en historiserende elementen bij de wapenrusting zullen waarschijnlijk afgeleid zijn van Romeinse oorsprong, voor zover de gebroeders Van Lymborch voorbeelden kenden, zoals afbeeldingen, sculpturen en evt. vondsten die in Nijmegen of in de collecties van Jean de Berry voorhanden waren. Dit verdient nader onderzoek
Spaans gebedenboek koning Alfonso V van Aragon
Van iets jonger datum is de brigandine, hierbij gedragen door de gedoodverfde vijand van Israël, de Filistijnse Goliath, een onverslaanbare reus. Deze is afgebeeld in een gebedenboek van de Spaanse koning Alfonso V.
|
Het lukt de herdersknaap David met Gods hulp - via de engel die Goliath hindert - om hem met de steen uit zijn katapult (werpslinger) te treffen. Binnen de driepunts-vernageling is die brigandine van borstplaten voorzien!
|
Wij mogen na raadpleging van het werk van de gebroeders Van Lymborch en tijdgenoten concluderen dat er voldoende aanwijzingen zijn die zich lenen om bij de reconstructie van brigandines ±1400 toe te passen.
MET DANK AAN ONZE GEWAARDEERDE PARTNERS BIJ DIT MEESTERLIJKE PROJECT
Het Brigandine-project is mogelijk gemaakt dankzij de gastvrijheid van Kasteel Ammersoyen, de genereuze hulp van Geldersch Landschap & Kasteelen en de financiële ondersteuning van de stichting De Roos-Gesink alsmede de buitengewone bijdrage van het Fonds Cultuurparticipatie in het kader van de regeling Archeologieparticipatie.
Het Brigandine-project is mogelijk gemaakt dankzij de gastvrijheid van Kasteel Ammersoyen, de genereuze hulp van Geldersch Landschap & Kasteelen en de financiële ondersteuning van de stichting De Roos-Gesink alsmede de buitengewone bijdrage van het Fonds Cultuurparticipatie in het kader van de regeling Archeologieparticipatie.