- Nieuws
- Welkom
- Het Woud
-
Ambachten
- Alchemist
- Ambachtelijk St. Thomas Gilde >
- Bandweven >
- Bier brouwen
- Bode >
- Bontwerker >
- Boog maken
- Borduurwerk >
- Bourrelet maken
- Breien >
- Couvre-chef maken
- Drievingerwant
- Geneeskruiden
- Hoeden maken >
- Hout bewerken >
- Juwelier >
- Kaartweven
- Koperslager >
- Lantaarnmaker
- Leerwerk >
- losse mouwen
- Maliënmaker
- Mandenmaker
- Marktkooplui
- Ondergoed
- Pottenbakker >
- Riemensnijder
- Schilder
- Schoenmaker >
- Schrijver
- Tekenaar met zilverstift
- Tenten maken
- Torenblazer
- Trippenmaker
- Tuigenmaker >
- Wapensmid >
- Weven
- Wol verven
- Ark van Noach
-
Erfgoedbreed
- Aaltense Goor
- Achterhoekse vlag
- Buitenmuseum Lochem
- Cruydthof Ammersoyen
- Emilie und Hans Stratmans Stiftung
- Ere wie ere toekomt
- Heggenvlechters
- Heroïsche heilige
- Icoonlandschap 4
- Klooster Sibculo
- Kracht van kronieken
- Kroonluchter top 100
- Kruidentuin Stein
- Middeleeuwen in scherven
- Nijenbeek kasteelruïne
- Paradijstuin
- Roots of the Queen
- Stad Staverden
- De Hoge Berg, Texel
- De rode ridder
- De eenhoorn achterna
- Wapentableau
- Erepodium Maelwael
- Evenementenarchief
- Gouda 750 jaar Stad
- Getijdenboek
- Hertog Willem
- Historie van Gelre
-
Maelwael Lymborch
- Beeldtaal
- Crécy 1346
- Cryptisch schrift >
- Driekoningen
- Gebarentaal
- Gebr.van Lymborch
- Grassi's schetsboek
- Gulzigheid
- Handschoenen
- Hernoemd tot Van Lymborch
- Kindermoord
- Koudste maand
- Maand van Mars
- 1 Mei - lenterit
- Muzikaal onthaal
- Nieuwjaarsdag
- Nijmegen ca. 1400
- Paard en mens
- Pelgrimskruik
- Profiel-portretten
- Sergent d'armes.
- sprekende kleuren
- Steenbok
- toernooischild
- Valkenjacht vlnr
- Veelzijdige paarden
- Wanten
-
Maria van Gelre
- Jaarboek Kostuum 2019
- Biografie Marie d'Harcourt
- Ceintuur geborduurd
- Bruidsschat op de pof
- Eelt op je knieën
- Eerste Kerstdag
- Engelen bij Maria
- Gebedenboek Maria van Gelre
- Hand van de meester
- Hermelijn
- Hofmakerij in Gelre
- Hortus conclusus
- Houppelande
- Houppelande ontleed
- Imitatio Mariae
- Mariabeeld Renkum >
- Maria van Gelre on tour >
- Maria van Gelre's ceintuur
- Maria van Gelre's kerkschat
- Maria van Gelre's gordel
- Onder de loep nemen
- Paard en tuig
- Parel symboliek
- Pluim op je hoed
- Reinald IV
- Riem onder het hart
- Rozet van parels
- Ten voeten uit
- Zo blank als sneeuw
- Media
-
Onderzoek
- bellenville ook gelders
- Charles d'Orléans >
- DNA & eiwit research
- DNA / eiwit research 2
- Donor onbekend
- Elburg ideaalstad
- Festina lente
- Gouden zegel Karel IV
- Handgebaar
- Het Middeleeuwse Banket
- honi soit qui mal y pense
- In amazonezit
- Kroniek van Froissart
- Laudate
- Maria van Brabant
- Meisje met de parel
- Herder met hoorn
- Midwinterhoorn
- Sint Nicolaas
- Stekeligheden
- Vlindermadonna van dichtbij
- Vorstelijke bontmuts
- Vroom keramiek
- Wat een kers niet vermag
- Personages
- Projecten 2005-22
-
Publicaties
- Catalogus 'Ik, Maria van Gelre'
- Edelman Bedelman
- De gebroeders Van Limburg
- Guillaume Machaut
- Grondleggers schilderkunst
- De hand van de meester
- Jaarboek 2023
- Jaarboek Gelre CXI
- Kastelen in Gelderland
- Maelwael Van Lymborch
- The making of... Magazine 600
- Maria van Gelre 1380-1429
- Middeleeuws koken >
- Negen Besten
- Op reis en aan tafel met Katherina van Kleef 1417
- Stoute schoenen
- Het verleden op je bord
- Het Woud der Verwachting
- Ridders van Gelre >
- Symbolen van Gelre
- Valkenjacht
- Voor het noenmaal..
- Donateur worden
- Contact
- Nieuwsbrief
Engelen bij Maria
...twee die mij wijzen naar 's Hemels Paradijzen
Waarom houden twee engelen Marie d'Harcourt gezelschap in de besloten tuin?
In de komende kerstperiode herinneren de kerstverhalen ons weer aan de rol die engelen spelen in de heilsgeschiedenis. Die begint zelfs maanden eerder als de engel de boodschap aan Maria brengt dat zij een kind baren zal, die de Zoon van de Allerhoogste genoemd zal worden. |
De feestdag Maria Boodschap valt 9 maanden voor Kerstmis op 25 maart. Het is uitgerekend dit verhaal dat de basis vormt van de miniatuur, waarin Marie d'Harcourt is afgebeeld. Waarom Marie d'Harcourt twee engelen telt in plaats van die ene aartsengel Gabriël is dan wel vraag. |
Twee engelen zonder geboorteaankondiging
|
Gabriël overrompelt Maria terwijl zij leest
|
Het gebed van Maria van Gelre voor haar echtgenoot hertog Reinald van Gulik en van Gelre
Het Gebedenboek van Maria van Gelre bevat een gebed om elke dag te bidden.
Een bede die vraagt om haar man, Reinald van Gulik en Gelre, te behoeden. Daarvoor worden negen engelen aangeroepen, drie op zijn wegen, drie op zijn stegen en drie aan alle einden waarheen hij zich heen zal wenden. Dat zij hem behoeden voor alle schade en schande. |
Dit les alle daighe.
Reyner van gulich ind van gelre sich huden op hevet . Negen engelen ich yn hu- den bevele. Drie in sijne[n] weghe. ind drie in sijnre steghe. ind drie an allen eynde[n]. dae he sich hude[n] hyn sal weynde[n]. dat sij se an hem hude[n] alle moessen vellen die hem schaden of scheynde[n] wille[n] . |
“Ich will heint schlafen gehen...”
Tijdens zijn speurtocht naar de bron van het kindergebed ‘'s Avonds, als ik slapen ga’ deed Anne de Vries een bijzondere vondst: het gebed zou op de grafsteen van Markgraaf Frederik van Meissen († 1324) gestaan hebben. De Vries ging op zoek naar het graf van ‘Friedrich mit der gebissenen Wange’. KLIK voor zijn verrassende speurtocht op de foto van de grafsteen die hier staat afgebeeld. Anne de Vries besluit: "Dus waarom zou Friedrich dit gebed niet geschreven hebben? Een mooie gedachte, maar pure speculatie. Er is geen enkele aanwijzing dat het gebed in 1324 al bestond.
|
Maar het heeft wel dezelfde achtergrond als de voorstelling op de grafsteen: de notie van engelen aan het bed, die de slapende - dood of levend - beschermen tegen boze machten."
's Avonds, als ik slapen ga, volgen me zestien engeltjes na, twee aan mijn hoofdeneind, twee aan mijn voeteneind, twee aan mijn rechterzij, twee aan mijn linkerzij, twee die mij dekken, twee die mij wekken, twee die mij leeren den weg des Heeren, twee die mij wijzen naar 's Hemels paradijzen. |
Engel als boodschapper en een hemels engelenkoor in de velden van Efratha bij Bethlehem
Les Belles Heures
van de Gebroeders van Lymborch telt drie engelen in de wolken die voor de engelenzang niet zonder boek kunnen. De herdershond lijkt op een bepaald type jachthond, zoals we kennen van het decemberblad in de kalender van Les Très Riches Heures. |
Les Très Riches Heures
het mooiste getijdenboek van de Gebroeders van Lymborch, toont de aankondiging aan de herders als een nachtelijke scène onder een sterrenhemel. De engelen zijn rijk gezegend met een scala aan muziekinstrumenten. |
Jozef, Maria en Jezus vluchten naar Egypte
Deze zilverstifttekening opgewerkt met pen en inkt, uit het getekende getijdenboek, door prof. Eberhard König toegeschreven aan de Gebr. van Lymborch, toont de vlucht naar Egypte. Volgens de legende buigt een boom zich zodat het gezin zich tegoed kan doen aan zijn vruchten. Een heidense god valt van zijn voetstuk dat in stukken breekt. De engel wijst de weg. De ezeldrijver brengt graan naar de molen om het te laten malen. Een jong ezeltje volgt de ezelin, zoals op Palmzondag, als Jezus Jeruzalem binnen rijdt.
|
De vlucht naar Egypte in Les Belles Heures
De miniatuur in Les Belles Heures toont in dezelfde richting dezelfde scène met dezelfde rolbezetting. De Heilige Familie, bestaande uit Jozef, Maria en Jezus, trekt met hun ezel door de Sinaï woestijn.
Hier ontbreken het stadje, de ezeldrijver met een zak graan en de molen, het ezeljong en de fruitboom die zijn vruchten schenkt. Ditmaal is de engel zeer gedetailleerd uitgewerkt. Dat geldt trouwens ook voor de kleding en de bepakking van Jozef, inclusief zijn pelgrimskruik en het halster waarmee de ezel wordt geleid. Een aardig detail zijn ook zijn blote benen die in hoge laarzen steken. Maria zit in amazonezit met de benen links van de hals van haar ezel, maar op de tekening heeft zij de benen rechts van de hals van de ezel. |
Gebr. van Lymborch laten engelen vaak zielen naar de eeuwigheid brengen
Illuminaties uit Les Belles Heures, de rest uit hun getekende getijdenboek
Beschermengel van Margarethe van Nassau Margaretha van Nassau-Weilburg (1426-1490), ook bekend als Margaretha van Nassau-Saarbrücken en Margaretha van Rodemachern, was hartstochtelijk verzamelaarster van boeken. Zelf staat zij afgebeeld in haar eigen Gebedenboek inclusief haar beschermengel en omringd door de wapens van haar voorgeslacht. Deze afbeelding waarop zij geknield lezend aan een lessenaar is voorgesteld, met de Man van Smarten in de linkerbovenhoek (= de hemel), geeft wellicht een aanwijzing hoe de miniatuur van Marie d'Harcourt geduid kan worden. Wij zagen een engel als boodschapper, God loven via muziek en zang, de weg wijzen of een tekst aanwijzen en tenslotte als gidsen van zielen naar de eeuwigheid. Maar engelen zijn ook bewaarengelen en beschermen een mens op zijn levensreis. |
Toch nog meer engelen bij de Annunciatie
De cirkel leek rond met de beschermengelen en/of de engel als geleide of gids bij willekeurig ieder mens. In de nieuwe liturgische kalender van 14 februari 1969 handhaafde Paus Paulus VI de speciale dag voor de Engelbewaarders, namelijk 2 oktober. Ook 29 sept. bleef gewijd aan de aartsengelen Michaël, Gabriël en Rafaël. Omziend in verwondering zien wij diverse
|
engelen present bij de Annunciatie bij middeleeuwse en latere kunstenaars zoals blijkt uit de kleine selectie
van links naar rechts enz. Hans Memling 1482 MeMu New York, Jacquelin de Montlucon MBA Lyon, Joseph Lommen / atelier Mengelberg Utrecht 1903 / Lambertus Kerk Vessem, Jacob de Wit 1723 / Rijks-museum, Amsterdam. Blijft het feit dat bij Maria van Gelre de aartsengel Gabriël ontbreekt terwijl God de Vader wel de Heilige Geest als duif op weg stuurt. |