Gaan we de huidige Gelderse vlag uitzwaaien?
De Gelderse vlag gebaseerd op het wapen van de provincie Gelderland
1. Huidig wapen van Gelderland, vastgesteld in 1935
Het huidig wapen van de Provincie Gelderland ontstaat in 1393 als de vader van hertog Willem I van Gelre sterft die hertog van Gulik was en Willem hem opvolgt in Gulik. Sindsdien zegelt hij met beide leeuwen op dat zegel en veranderen eveneens zijn wapen en banier.
De banier van het Koggeschip, afgebeeld op het Antependium (altaarkleed) van het Nijmeegse Schippersgilde uit de 16de eeuw toont ditzelfde wapen. 
3. Banier Gelre-Gulik op de boeg van het Koggeschip, Antependium Nijmeegs Schippersgilde St. Olov, 16de eeuw. Museum Het Valkhof.
|
2. Zegel hertog Willem I van Gelre
en Gulik, 1393-1402. GAA
Het wapen van hertog Willem I van Gelre & Gulik en het wapen van de Provincie Gelderland stemmen overeen. De Gelderse vlag, vastgesteld in 1953 in de kleuren blauw - geel - zwart, is afgeleid van dit wapen.
4. 17de-eeuwse afbeelding van de Heraut Gelre, Hoge Raad van Adel
|
'Ridders van Gelre' René Arendsen en Bas Steman zwaaien met hun alternatieve Gelderse vlag
5. 'Ridders van Gelre' René Arendsen en Bas Steman met hun alternatieve Gelderse vlag tijdens festiviteiten op kasteel Hernen
|
Op TV Gelderland strijden twee Ridders van Gelre, René Arendsen en Bas Steman, telkens tegen de Draak der Vergetelheid met hun alternatieve Gelderse vlag als kenteken. (fig.5) Hun Queeste ging ooit van start bij de tombe van hertog Karel van Gelre in de Eusebiuskerk te Arnhem met als nobel streven het sluimerend besef van een authentieke Gelderse identiteit eens flink wakker te schudden. Daarbij viel hun oog terecht op één van de dragers van die identiteit, de Gelderse vlag.
6. Aan de gevel van het Gebroeders van Lymborch Huis wappert de alternatieve Gelderse vlag. Foto © Gebr. Van Lymborch Huis, 2024
|
Inmiddels kreeg de Hoge Raad van Adel hen als pleitbezorgers voor verandering op bezoek. Hun vraag was of de huidige driekleur met horizontale banen blauw-geel-zwart officieel vervangen zou kunnen worden door een meer aansprekende trotse variant zoals de vlag waarmee zij al jaren te koop lopen. Ja, dat zou kunnen, maar niet zomaar. Dit dient vanzelfsprekend te gebeuren via de geijkte procedure. Voor zover bekend, zijn zij daar nu druk mee bezig.
7. Het wapen van Gelre cf. de sculptuur op het praalgraf van Karel van Egmond, hertog van Gelre, in de Eusebiuskerk te Arnhem
|
'Ridders van Gelre' René Arendsen en Bas Steman bezoeken met vlag de Hoge Raad van Adel
8. 'Ridders van Gelre' René Arendsen en Bas Steman bepleiten bij de Hoge Raad van Adel vernieuwing van de huidige Gelderse vlag
|
De 'Ridders van Gelre' willen een aansprekende vlag. Bas Steman pleit daarvoor in hartstochtelijke en niet mis te verstane bewoordingen. Hij schrijft ons:
"De huidige vlag van Gelderland wordt in onze serie over het hertogdom door hertog Karel een ‘laf vod’ genoemd. Dat is het natuurlijk ook: een saaie, nietszeggende banenvlag. Niemand herkent die vlag...
Het feit dat de provincie zelf er zomaar een groene baan aan heeft toegevoegd is schrijnend en veelzeggend. De hele ontstaansgeschiedenis van de provincie wordt op deze manier bij het vuil gezet. De geschiedenis van Gelre is maar bij weinig mensen bekend en dat is jammer, want daardoor wordt onze provincie een kleurloos aftreksel van wat ze is. Kijk eens naar de provinciale welkomstborden aan de randen van onze provincie… kleurloos, zonder ballen, zonder trots op de geschiedenis. Precies het probleem van onze provincie. Terug naar de vlag. 
Achter- en voorzijde van de welkomstborden aan de provinciegrens met de Gelderse driekleur blauw - geel - zwart inclusef groen tussen de blauwe en de gele baan, onder meer op grond van de provinciale wens als "groenste" provincie van Nederland kleur te bekennen. Foto © Jos Poels, 2009
|
De nietszeggende banenvlag moet wat ons betreft zo snel mogelijk vervangen worden door het oude wapen. Dat kan door het banier met de twee leeuwen een op een als vlag te gaan voeren of door het hele wapen met kroon op de vlag te zetten.
Dat laatste hebben wij gedaan. Bij de Hoge Raad van adel is onze vlag goed bevonden, al kregen we een paar adviezen. Een heel wapen schijnt wat ongebruikelijk te zijn. Ongebruikelijk? Dat kan juist een pré zijn, niet? Wat ons betreft moet er een nieuw vlaggenvoorstel komen, waarop de Gelderse leeuwen prominent te zien zijn. Daarmee vertellen we dan meteen het verhaal van Gelre, het verhaal dat de Gelderse regio’s met elkaar verbindt." w.g. Bas Steman 
De vlag van Vlaanderen, meestal de Vlaamse Leeuw genoemd, is de vlag van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest. Deze vlag werd officieel aangenomen als vlag van de Raad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap in 1973, en later, in 1985, als vlag van de Vlaamse Gemeenschap.
De provinciale vlag van Limburg, bestaat in de basis uit een witte en gele baan. Deze worden van elkaar gescheiden door een smallere, blauwe baan. De kleuren zijn ontleend aan het wapen van de provincie. Aan de linkerkant staat een rode leeuw met een dubbele staart afgebeeld. Deze verwijst naar het oude Hertogdom Limburg.
|
Brussel 29-XII-1558, ceremoniële uitvaart Keizer Karel V, nr 8: detail: paardendek/banier hertogdom Gelre/Gulik, Joannes van Doetechum / Hieronymus Cock 1619. Rijksmuseum (prentenkabinet) Object RP-P-OB-78.639 Cat. ref. FMH 412-B/8 Atlas van Stolk 265 New Hollstein Dutch 91-2 Hertog Willem I (*1363-†1402) van Gelre voert sinds dit wapen Gelre/Gulik als zijn vader hertog van Gulik sterft (1393).
De behoefte aan verandering was al veel eerder - in 2005 - aan de orde
Vlag van Gelderland door Provinciale Staten vastgesteld in 1953 mmv de Hoge Raad van Adel. Klik op de foto voor de geschiedenis over het ontstaan van deze vlag via het artikel 'Gelders Vlagvertoon'.
Gelderse vlag
Volgens de richtlijnen van de Hoge Raad van Adel moeten in vlaggen van provincies en gemeenten de kleuren uit het wapen voorkomen. Blauw, geel en zwart komen uit het middelste stuk van het Gelderse wapen. Op 13 april 1953 hebben Provinciale Staten de vlag officieel vastgesteld. Landelijk is bepaald wanneer er gevlagd wordt. Als Provinciale Staten bijeen zijn in het Huis der Provincie wappert de Gelderse vlag. Provinciale huisstijl De historische provinciale vlag, in de kleuren blauw, geel en zwart, staat voor ons geografisch gebied waarin wij als Gelderlanders vertoeven. De provinciale huisstijl (ook wel visuele identiteit genoemd) staat voor ons als provinciale organisatie. Om dat te illustreren heeft de Provincie Gelderland alle provinciale vlaggen van Nederland en logo's/kleuren op een rij gezet en tevens een pdf toegevoegd. Je zult zien dat in de meeste logo's alleen een kleine verwijzing in kleur of vorm naar de historische vlag te zien en is voor de provinciale organisaties een eigentijdse vorm gekozen. De kleur groen in de provinciale huisstijl In 2005 kreeg de provinciale huisstijl een restyling. Daarna communiceerde de provincie via vier kleuren richting vier bepaalde doelgroepen, waaronder groen, die bestemd was voor de Gelderse burgers. Die huisstijl is een paar jaar geleden geactualiseerd waarbij de vier kleuren zijn blijven bestaan. Groen staat ook voor de groenste (en grootste) provincie van Nederland. |
Bushalte Barchem bij Woodbrookers
Hectometerpaal aan de Goorseweg te Lochem
In praktische zin was de keuze voor extra kleur groen mede ontstaan, omdat een menging van blauw en geel nu eenmaal groen oplevert. Deze kleuren zijn toegepast onder meer op onze grensborden, hectometerborden, mottoborden, bouwborden, provinciale abri's, enz.
|
Herauten Gelre met de kleur die menigeen over het hoofd heeft gezien
Heraut Gelre, Herman Maelwael (?) . Zijn tabberd toont het wapen van Gelre. Zijn hosen zijn rood en blauw, die allebei verwijzen naar de uitgesproken Gelderse wapenkleuren. Ook de keerzijde van zijn tabberd is rood, Goud is geen kleur maar een metaal. Wapenboek Bellenville folio 63 recto, collectie BNF. Datering XIVB.
In het Wapenboek Bellenville staat mogelijk Herman Maelwael afgebeeld. Deze heraut is opvallend klein van stuk. Hij draagt beenlingen in de kleuren blauw (van het wapenschild Gelre) en rood (nagels/tong van de gouden Gelderse leeuw). Zijn herautenmantel toont dit blauwe wapenschild en is rood gevoerd. De rode kleur komt op exact dezelfde manier tevoorschijn bij de Heraut Gelre, genaamd Claes Heynenzoon. In het Wapenboek Gelre is het gouden helmkleed rood gevoerd. Goud als metaal wordt met geel weergegeven, maar komt als heraldische kleur in kleding praktisch alleen voor bij hofnarren.
|
Heraut Gelre, Claes Heynenzoon, uit het Wapenboek Gelre, folio 249. Zijn tabberd toont het wapen van Gelre. De gouden leeuw is rood getongd / rood genageld. De tabberd is rood gevoerd en kent géén schouderkappen. Gelet op de herauten uit de wapenboeken Bellenville en Gelre staat het wapen zowel op het voor- als op het achterpand van net zo'n vrolijk opwaaiende herautenmantel als zijn oudere collega.
|