Geneeskruiden
Tussen wetenschap en volksgeneeskunst
Het Slot Moyland tussen Emmerik en Kleef. Kopergravure van Paul van Liender naar een tekening door Jan de Beijer gemaakt ca. 1740.
|
De kruidentuin bij Schloss Moyland
Bij Schloss Moyland, Bedburg-Hau, kunnen bezoekers een indruk krijgen van een veelzijdige kruidentuin uit vroeger tijden. Deze kruidentuin is ingericht op basis van het Anholter-Moyländer Kräuterbuch dat zich op Schloss Anholt bij Isselburg bevindt, afkomstig uit de Bibliotheek. Dit Kräuterbuch dankt zijn behoud aan opeenvolgende geslachten die Anholt in bezit hadden sinds Dirk I van Bronckhorst-Batenburg in 1470 dit handschrift kon verwerven. Honden met oorpijn
Honden kunnen oorpijn krijgen als ze kou vatten aan hun kop. Ze kunnen zich dan zo hard krabben dat ze er een infectie aan over houden. Dan komt er pus uit hun oren. Soms worden ze daardoor doof. Gebruik warme wijn en een schone doek als je ze de oren wast en doe dat drie tot vier keer per dag met het topje van je vinger. Druppel na het wassen van de oren een mix van drie druppels rozenolie en drie druppels kamille olie in hun oren. Dat voorkomt het krabben en wrijven van de oren. Daarmee ga je door tot het over is. Ontleend aan: Livre de la Chasse, Gaston Phaebus / bijnaam van de Graaf van Foix, ca. 1370.
Cruydthof met geneeskruiden
Er staat niet bij hoe je aan rozenolie en kamilleolie kunt komen. Daar zorgt onze kasteelvrouwe voor, Cunigonde van Meurs, Vrouwe van Bronckhorst. Zij beschikt over een Cruydthof, waar ze behalve keuken- en verfkruiden ook geneeskruiden opkweekt. Heel belangrijk is het moment van oogsten. En vervolgens wat je ermee doet. Er zijn kruiden die men droogt, andere worden na het plukken direct verwerkt. Soms gaat het om zaden, of bloemen, dan weer om bladeren of de wortel. Soms gebruikt men de hele plant. 
Doctor Faust, Ets door Rembrandt Harmensz. van Rijn, 1652
|
Cunigonde van Meurs, Vrouwe van Bronckhorst, beschikt over de nodige kennis van kruiden en hun geneeskrachtige werking.
Alembic, middeleeuws distilleerapparaat Een methode om specifieke fracties uit kruiden te winnen is het distilleren. Eigenlijk het opvangen van condens uit een vloeistof die tot verdamping wordt gebracht, zodat kruiden, bloemblaadjes of andere delen van planten hun geneeskrachtige en vluchtige stoffen afgeven. Oliën, geur- en smaakstoffen kunnen op die manier gewonnen en gebruikt worden. Speciaal daarvoor is een alembic, een distilleerapparaat ontwikkeld. Meer informatie over deze alembic staat te lezen bij de alchemist. Arnold van Egmond's geheime boeken
Drankjes waarmee je lust kon opwekken, eetlust of seksuele begeerte spreken zeer tot de verbeelding. Als we op het terrein van magie en tovenarij belanden, dan komen we in het schemergebied van de verboden kunsten. Van de Gelderse hertog, Arnold van Egmond, is bekend dat hij op dat gebied enkele boeken bezat. Daaruit blijkt mogelijk dat hij belangstelling had voor alchemie, geomantiek etc. Doctor Faust, duivelskunstenaar Wellicht de beroemdste van alle alchemisten was de “duivelskunstenaar” Doctor Faust, geen onbekende in Gelderland. Hij is gesignaleerd in Grave, toen Gelders gebied, op kasteel Batenburg in het land van Maas en Waal waar hij de kastelein liet kennismaken met een middeltje dat het scheren overbodig zou maken. Het spul bezorgde hem de blaren op zijn gezicht. Ook in kasteel Waardenburg in de Tielerwaard maakte hij de boel aan het schrikken. Een mislukte proef maakte een einde aan zijn leven. Zo zie je dat het beroep van alchemist heel riskant kan zijn. |