- Nieuws
- Welkom
- Het Woud
-
Ambachten
- Alchemist
- Ambachtelijk St. Thomas Gilde >
- Bandweven >
- Bier brouwen
- Bode >
- Bontwerker >
- Boog maken
- Borduurwerk >
- Bourrelet maken
- Breien >
- Couvre-chef maken
- Drievingerwant
- Geneeskruiden
- Hoeden maken >
- Hout bewerken >
- Juwelier >
- Kaartweven
- Koperslager >
- Lantaarnmaker
- Leerwerk >
- losse mouwen
- Maliënmaker
- Mandenmaker
- Marktkooplui
- Ondergoed
- Pottenbakker >
- Riemensnijder
- Schilder
- Schoenmaker >
- Schrijver
- Tekenaar met zilverstift
- Tenten maken
- Torenblazer
- Trippenmaker
- Tuigenmaker >
- Wapensmid >
- Weven
- Wol verven
- Ark van Noach
-
Erfgoedbreed
- Aaltense Goor
- Achterhoekse vlag
- Buitenmuseum Lochem
- Cruydthof Ammersoyen
- Emilie und Hans Stratmans Stiftung
- Ere wie ere toekomt
- Heggenvlechters
- Heroïsche heilige
- Icoonlandschap 4
- Klooster Sibculo
- Kracht van kronieken
- Kroonluchter top 100
- Kruidentuin Stein
- Middeleeuwen in scherven
- Nijenbeek kasteelruïne
- Paradijstuin
- Roots of the Queen
- Stad Staverden
- De Hoge Berg, Texel
- De rode ridder
- De eenhoorn achterna
- Wapentableau
- Erepodium Maelwael
- Evenementenarchief
- Gouda 750 jaar Stad
- Getijdenboek
- Hertog Willem
- Historie van Gelre
-
Maelwael Lymborch
- Beeldtaal
- Crécy 1346
- Cryptisch schrift >
- Driekoningen
- Gebarentaal
- Gebr.van Lymborch
- Grassi's schetsboek
- Gulzigheid
- Handschoenen
- Hernoemd tot Van Lymborch
- Kindermoord
- Koudste maand
- Maand van Mars
- 1 Mei - lenterit
- Muzikaal onthaal
- Nieuwjaarsdag
- Nijmegen ca. 1400
- Paard en mens
- Pelgrimskruik
- Profiel-portretten
- Sergent d'armes.
- sprekende kleuren
- Steenbok
- toernooischild
- Valkenjacht vlnr
- Veelzijdige paarden
- Wanten
-
Maria van Gelre
- Jaarboek Kostuum 2019
- Biografie Marie d'Harcourt
- Ceintuur geborduurd
- Bruidsschat op de pof
- Eelt op je knieën
- Eerste Kerstdag
- Engelen bij Maria
- Gebedenboek Maria van Gelre
- Hand van de meester
- Hermelijn
- Hofmakerij in Gelre
- Hortus conclusus
- Houppelande
- Houppelande ontleed
- Imitatio Mariae
- Mariabeeld Renkum >
- Maria van Gelre on tour >
- Maria van Gelre's ceintuur
- Maria van Gelre's kerkschat
- Maria van Gelre's gordel
- Onder de loep nemen
- Paard en tuig
- Parel symboliek
- Pluim op je hoed
- Reinald IV
- Riem onder het hart
- Rozet van parels
- Ten voeten uit
- Zo blank als sneeuw
- Media
-
Onderzoek
- bellenville ook gelders
- Charles d'Orléans >
- DNA & eiwit research
- DNA / eiwit research 2
- Donor onbekend
- Elburg ideaalstad
- Festina lente
- Gouden zegel Karel IV
- Handgebaar
- Het Middeleeuwse Banket
- honi soit qui mal y pense
- In amazonezit
- Kroniek van Froissart
- Laudate
- Maria van Brabant
- Meisje met de parel
- Herder met hoorn
- Midwinterhoorn
- Sint Nicolaas
- Stekeligheden
- Vlindermadonna van dichtbij
- Vorstelijke bontmuts
- Vroom keramiek
- Wat een kers niet vermag
- Personages
- Projecten 2005-22
-
Publicaties
- Catalogus 'Ik, Maria van Gelre'
- Edelman Bedelman
- De gebroeders Van Limburg
- Guillaume Machaut
- Grondleggers schilderkunst
- De hand van de meester
- Jaarboek 2023
- Jaarboek Gelre CXI
- Kastelen in Gelderland
- Maelwael Van Lymborch
- The making of... Magazine 600
- Maria van Gelre 1380-1429
- Middeleeuws koken >
- Negen Besten
- Op reis en aan tafel met Katherina van Kleef 1417
- Stoute schoenen
- Het verleden op je bord
- Het Woud der Verwachting
- Ridders van Gelre >
- Symbolen van Gelre
- Valkenjacht
- Voor het noenmaal..
- Donateur worden
- Contact
- Nieuwsbrief
Heraut Gelre in Bellenville
Wat heeft de Heraut Gelre via het Wapenboek Bellenville ons te melden?
Als je het Wapenboek Bellenville van kaft tot kaft doorbladert, tref je nergens hetzelfde lettertype aan als op de banderol (= spreukband) van de Heraut Gelre. Alle andere teksten blijken in een ander schrift te zijn geschreven. Dit eigenzinnig lettertype staat alleen op de banderol.
Het is een tamelijk rond gotisch schrift, een textura. Kalligraaf Trudie Demoed-van Hoogstraten vermoedt op grond van voorbeelden uit handschriften uit deze periode, onder meer uit Zwolle, Arnhem en Frankrijk, dat hier sprake is van een vrij vroeg gotisch schrift. Dit schrift wijkt af van het lettertype dat bij de overige teksten in Bellenville is toegepast. Dat zijn opmerkelijke constateringen. Wat zegt dit over de verschijning van deze Heraut Gelre aan het slot van de wapenserie op deze pagina in Bellenville? Wat heeft die banderol met tekst in die eigenzinnige vrij lastig leesbare letter te melden, die verder nergens in het handschrift is toegepast? Deze persoonlijke interventie door de Heraut Gelre maakt zijn mededeling exceptioneel. Het is ook de enige mededeling naast de vele geslachtsnamen bij de afgebeelde wapenschilden. Deze moet toegevoegde waarde hebben. Een correcte vertaling van de tekst is van groot belang. Hoe groter de zekerheid, hoe meer gewicht zo'n mededeling in de schaal legt. Onderstaande transcriptie en vertaling lijken ettelijke experts, onder wie de neolatniste Verena Demoed, vooralsnog de beste oplossing. S U A D E O = Ik raad aan V O S = u IUSTE = juist, recht, legitiem, humaan, naar eer en geweten A G E R E = te handelen, te doen IK RAAD U AAN OM JUIST TE HANDELEN Deze transcriptie zou kunnen en leidt tot een mooie vertaling met IUSTE en is logisch na SUADEO VOS. De twee laatste woorden zijn minder goed leesbaar... Voorzichtigheid blijft om die reden geboden. Omdat dit lettertype in dit manuscript overigens niet wordt benut, ontbreekt voldoende vergelijkingsmateriaal. Dat maakt de transcriptie onzeker, vooral bij ligaturen (= onderling verbonden letters). Maar de vertaling klinkt goed en passend voor een Heraut Gelre. We doen daarom een beroep op de lezers van onze website om die laatste twee lastig leesbare woorden, en in ieder geval IUSTE zelf te transcriberen. Alleen een betrouwbare transcriptie kan tot een correcte vertaling leiden. Volgens Steen Clemmensen luidt de vertaling: I counsel you to act right. Zijn transcriptie geeft echter agree i.p.v. agere. Zie: Editing armorials I |
Naar eer en geweten De connotatie van IUSTE bergt een wereld aan alle mogelijke betekenissen. Daaronder schuilt ook de rechtvaardiging van de gewapende strijd, die voor de Kerk krachtens het 6de gebod: gij zult niet doden in beginsel taboe was. De Heraut verscheen als enige ongewapend op het slagveld en in het strijdperk. Om die reden wekt de lans in zijn rechterhand verbazing. |
Het Wapenboek Bellenville bevat deze Heraut Gelre, maar we kennen hem niet bij zijn naam. Wij vermoeden dat het Herman Maelwael is, maar wie denkt hem te kennen, mag het zeggen.
De Heraut Gelre is niet de enige heraut in het Wapenboek Bellenville. Op deze bladzijde staat de Heraut Zweden. De drie kronen op zijn wapenmantel worden ook wel in verband gebracht met het wapen van koning Arthur. In zijn linkerhand een zogeheten wartel en in zijn rechterhand opnieuw een lans. Steen Clemmensen brengt de drie kronen in verband met de stad Keulen, waar deze heraut mogelijk vandaan kwam. Zie: Editing armorials I (2017).