Hofastroloog
|
Zou hertog Willem van Gelre zijn astroloog geraadpleegd hebben telkens als hij zich in een nieuw avontuur stortte?
Denk bijvoorbeeld aan zijn zeven kruistochten naar het oosten, twee reizen naar Engeland, zijn gevecht met de Barbarijse zeerovers op de Middellandse zee, zijn blokkade van de weg naar Aken voor de kroning van de keizer, het bezoek aan het Heilige Land, de strijd met Johanna van Brabant en haar bondgenoten. En zoveel meer! |
|
Een paginagrote afbeelding van de mens, man & vrouw, binnen een amandelvormig kader met tekens van de dierenriem, zo maken de Gebrs. van Limburg ons duidelijk dat in hun tijd de sterrenbeelden - voorgesteld als de tekens van de dierenriem - de planeten, de zon en de maan het leven van de mens verregaand beïnvloeden.
Denk aan het verglijden van de tijd, de wisseling van seizoenen, de indeling van de dag, de feesten van het kerkelijk jaar en de grote overgangsmomenten daarin van geboorte, huwelijk en dood, die alle deel uitmaken van het leven van de mens. Reinald IV is in 1419 ernstig ziek als magister Laurentius van der Wye uit Arnhem aan zijn ziekbed verschijnt. Deze beschikt behalve over medische kennis ook over kennis van de astrologie. Volgens de kroniekschrijver Willem van Berchen voorspelt Laurentius als magnus astronomus de dood van de hertog. Hij krijgt gelijk als Reinald IV in 1423 sterft. Wellicht is Laurentius ook de schrijver van de geboortehoroscoop van hertog Adolf (1439), die in een klassieke versvorm in het Latijn was gesteld en een leven van geweld en strijd voorspelde. Meester Laurentius zou spoedig daarna alweer gelijk krijgen.
|
Iedere maand in de kalender van de Gebroeders van Limburg in het getijdenboek Les Très Riches Heures opent met de hemisfeer met de daarbij behorende indeling in graden en sterrenbeelden.
Onontkoombaar is daarmee de invloed van het hemelse op het aardse zichtbaar gemaakt, en wordt het credo "zo boven, zo beneden" bevestigd. 
Van hertog Arnold, vader van Adolf, kennen we zijn boekerij met o.a. boeken over astronomie, droomduiding en geomancia (= waarzeggerij). Zou het boek over geomancia (MS 105) in de Nationale Bibliotheek in Parijs uit diens boekerij gekomen zijn? Dit Middelnederlands handschrift op papier (!), is voltooid op 21 juli 1412, één deel is geschreven in 2 kolommen in een Nederlands dialect, doorspekt met Nederduitse woorden. Deel 2 vertoont geen Nederduitse invloed en is niet in kolommen geschreven, maar wel in dezelfde hand. Helaas ontbreekt elk bewijs, een relatie met het Hof van Gelre is niet aantoonbaar.
|
Wie kende de weg van planeten, herkende sterrenbeelden, wist hoe de maankalender in elkaar stak waar de Paasdatum van afhing en zo ook het kerkelijk jaar?
Dat was de sterrenkundige! Daarom bevorderde de Kerk de studie van de astronomie die onlosmakelijk met de astrologie was verweven. Zelfs de Paus had een hofastroloog, net zo goed als een zekere hertog van Gelre een magnus astromus in dienst had. In de middeleeuwen kon je zonder kennis daarvan zelfs geen dokter worden, zoals Hippocrates al in de oudheid had gewenst. 
Onze hofastroloog noemen wij ook Laurentius; dezelfde naam is verbonden aan de wereldberoemde Biblioteca Medicea Laurenziana in Florence, o.a. gespecialiseerd in oude boeken over sterrenkunde.
Dat hij werkelijk weet heeft van de astrologie en astronomie bewijst zijn persoonlijke bijdrage aan deze website. Die kan men vinden via het aanklikken van het 15de-eeuwse astrolabium uit het Universiteits-museum van Krakau (Polen) dat halverwege de middelste kolom is afgebeeld. |