Schaakmat ~ figuranten bij draaidag ~ TV serie 2025 scènes 3/4/5
Foto's van ogenblikken tijdens de film shoot op 23 november 2024
Kasteel Ammersoyen was het decor voor opnamen in de acht-delige filmserie over de gebroeders Van Lymborch. In opdracht van TV Gelderland maken de "Ridders van Gelre" de serie. Via Het Woud der Verwachting spelen 25 re-enactors mee na een training door onze regisseur Wilma Makkink en met medewerking van vijf ondersteuners. Er zijn zeven scènes gefilmd. De opnamen zijn onder supervisie van Bas Steman en René Arendsen gemaakt door cameraman Bo Gorter. Als basis dienden scenario's die eerder zijn gedeeld en geperfectioneerd, uitgaande van de historische gebeurtenissen die in het hertogdom Gelre hebben plaatsgevonden toen de drie oudste gebroeders Van Lymborch, de schilders Paul, Herman en Johan, in Frankrijk werkten voor de hertogen van Bourgogne & Berry.
In de vensterbank zit Maria van Gelre bij daglicht te lezen terwijl haar kamenierster borduurt. foto / Wilma Makkink
|
Maria van Gelre's Gebedenboek in de volkstaal - het Ripuarisch dat in de huidige grensstreek van Rijn & Maas werd gesproken - vormt een erfenis van onschatbare waarde. Zo blijft de herinnering aan haar bewaard. Via een film shoot wordt recht gedaan aan de specifieke rol van Maria van Gelre als opdrachtgeefster tot het maken van dit unieke boekwerk. Het schaakspel dat hertog Reinald IV met haar in de Ridderzaal speelt, verbeeldt haar bijzondere relatie met hem. Echtgenoten die in de Middeleeuwen samen schaken zijn gelijkwaardig en aan elkaar gewaagd; zij mag triomfantelijk winnen, hij kan zonder gezichtsverlies verliezen. Het vormt het voorspel voor de serieuze rol van Maria van Gelre als gesprekspartner voor de ridderschappen & steden van Gelre die inspraak wensten bij de keuze van de opvolger van hertog Reinald bij gebrek aan een wettige erfopvolger. De hertogin zegelt de akte met hun antwoord wat haar dominante positie in het hertogdom bewijst.
|
Foto's van Dorine Stijkel, een selectie terugblikkend op diverse scenario's
|
|
|
|
|
Huiselijk tafereel in de Kemenade (vrouwenvertrek) van Maria van Gelre in de vensterbank lezend in haar boek, haar kamenierster bordurend naast zich. Na afloop gaat het boek in het kluisje en de sleutel in haar aumoniaire.
Film shoot op kasteel Ammersoyen biedt een inkijk in hertogelijk hofleven
|
Tijdens de film shoot zijn achtereenvolgens opnamen gemaakt in de Kemenade en in de Ridderzaal in Kasteel Ammersoyen. Naast vensterbanken waarin het daglicht lezen en borduren mogelijk maakt, is de haard (=kamin) de plek om samen te komen. Jonkvrouwen verzamelen zich hier om een en ander voor te bereiden, hapjes om te eten en iets te drinken daarbij. Als de hertogin naar de Ridderzaal gaat, staan er twee jonkvrouwen klaar die haar sleep helpen dragen. In de Ridderzaal staat de tafel gedekt met wit linnen. Weer zorgen jonkvrouwen voor eten en drinken. Dan betreedt de hertog de Ridderzaal.
|
Als de hertog aanwezig is, wordt het schaakspel klaar gezet met de laatst bereikte opstelling, gereed voor het eindspel. Hertogin Maria controleert of erfmaarschalk Dirk van Wisch de juiste opstelling heeft opgebouwd. De echtelieden kennen het spel dat één winnaar en één verliezer oplevert. Aan de hertogin is te zien dat zij wel van een spelletje schaak houdt; zij heeft er zichtbaar plezier in. Hertog Reinald IV overweegt zijn volgende zet, bevindt zich in een netelige positie... De spanning stijgt, de hofhouding kijkt toe. De hertogin triomfeert, de hertog maakt aanstalten om op te staan: schaakmat!
|
Antwoord van Reinald IV en Maria van Gelre op de Verbondsbrieven 1418
|
De heraut brengt de akte van de hertogelijke kanselarij (= schrijfkamer) naar hertogin Maria van Gelre. Zij zit in afwachting van zijn komst aan de grote tafel in de Ridderzaal in gezelschap van haar kamenierster. Bij alle toegangsdeuren staan gewapende manschappen in hun kenmerkende wapenrusting op wacht. De heraut wordt begeleid om haar de akte aan te bieden zodat zij die kan lezen en na haar akkoord ook zegelen. Als de heraut de gotische kist met zijn sleutel heeft geopend, zoomt de cameraman Bo Gorter in op het kunstige houtsnijwerk en de smeedijzeren scharnieren en het slot.
|
De akte komt tevoorschijn met alle "staarten" waaraan de zegels hangen van de leden van de hertogelijke raad; na controle van de tekst en de zegels zal de hertogin de akte met haar persoonlijke cachet gaan zegelen.
De akte wordt op tafel uitgespreid opdat de hertogin die kan controleren. Hertogin Maria van Gelre neemt de akte door in bijzijn van erfmaarschalk Dirk van Wisch. Een eenvoudig ritueel maar niettemin een gebeurtenis met een impact waarvan de gevolgen tot op de dag van heden nog voortduren. Maria van Gelre zegelt, zoals alle vorsten en vorstinnen indertijd, met rode was. |
Renkums Borduursel mogelijk persoonlijk geschenk van Maria van Gelre
|
De hofstoet bezoekt de kapel van het klooster. Maria van Gelre gaat in gezelschap van de monniken op weg naar de priores van het klooster die haar zal ontvangen. De zusters worden Regularissen van Sint Augustinus genoemd, omdat zij leven naar de regels die hij schreef voor mensen die met elkaar een gemeenschap vormen.
|
De hertogin heeft haar kamenierster opgedragen om het geschenk dat zij wil aanbieden mee te brengen. Maria van Gelre heeft dit voor de kapel van het OLV-klooster bestemd. Vandaar de naam: het Renkums Borduursel. Het zal op het altaar in de kapel de herinnering aan de stichters van het klooster bewaren.
|
vlnr manschappen, banierdragers, bazuinblazers, Minderbroeders, hertogin, jonkvrouwen, kamenierster met cadeau. foto / Wilma Makkink
Na afloop vertrekt het hofgezelschap voor een voedzame maaltijd elders in Renkum... foto / Wilma Makkink
Met dank aan de Hervormde gemeente Well - Ammerzoden voor het gebruik van de kerkruïne te Ammerzoden