Willem van Gelre in harnas gefilmd
Filmopname in Burgerzaal Zutphen - ideale locatie voor hertog Willem
Overzicht filmlocatie Burgerzaal Zutphen 11 november 2018 / fotoreportage © Thijn van de Ven
Film brengt het besluit van Willem om een knieval te maken voor de Franse koning tot leven
|
Het is 1388 - Slag met Frankrijk op handen
De hertog van Brabant, Wenceslaus van Luxemburg, halfbroer van de Keizer en gehuwd met Johanna van Brabant, had delen van Gelre in bezit genomen om Brabantse handelaren te beschermen tegen roofridders onderweg naar het Rijnland. Maar hij stierf en de hertogin-weduwe Johanna bracht een leger op de been, toen Willem opeiste wat Wenceslaus had ingepikt. Voor haar liep dat verkeerd af, want Willem overviel het Brabantse leger bij verrassing met een kleine groep ruiters. Hun nederlaag was een feit. Ook zag hij kans het Land van Cuyck en Grave zijn kant te laten kiezen. Zijn raadsheer Van Heumen koos Johanna's kant en wilde het Gelders Rivierengebied voor haar veroveren. Willem verijdelde dat en zette de overloper gevangen. Johanna klaagde steen en been en vroeg hulp aan de Fransen. Toen dit succesvol leek, verklaarde Willem de oorlog aan de Franse koning met een brief op papier en niet op perkament. |
De jonge Franse koning Charles VI trok op advies van zijn ooms, Jean de Berry en Filips de Stoute, naar Gelre om Willem mores te leren. Daar kregen ze spijt van, want het ging regenen en hield niet op. Het leger trok langs de “kortste weg” door de Ardennen. Ziekte, honger, kou en alle overstroomde rivieren beletten de snelle aanval. Toen ze de Maas over waren in de buurt van de Roer (Körrenzig) zag het er rampzalig uit voor de Fransen. Willem had geen haast om te gaan vechten. Hij vertrok naar Nijmegen en ontweek de Slag. Na weken afwachten en de ene onderhandeling na de andere kwam hij dan toch na het laatste verzoek van de Franse koning opdagen. Hij had zich (door z’n vader en de bisschop van Keulen) laten vermurwen om niet te vechten maar een knieval te maken voor de koning. Die heeft hem royaal beloond en schadeloos gesteld voor de onkosten om een leger te vormen. Zijn bezit zou nog met Franse lenen zijn uitgebreid, maar daarvan ontbreekt elk bewijs. Wij spelen het moment waarop Willem besluit naar Körrenzig te gaan.
|
|
Valkhof - Nijmegen 1388
Hertog Willem zit in de Ridderzaal van Het Valkhof te schaken met zijn vader. Willem van Bronckhorst geeft via het schaakspel een advies aan hertog Willem als die zijn vader & tegenstander schaak zet: “Soms is het beter je tegenstander niet te verslaan, maar de strijd te staken. Voor hem geen gezichtsverlies en aan jou alle eer.” De hertog kijkt hem goedkeurend aan en breekt het spel af door remise aan te bieden (hij had nog niet losgelaten). Dan komt een bode met een brief. De bode maakt een knieval. De hertog beduidt hem op te staan. De bode biedt hem de brief aan, die de hertog opent, inkijkt en aan Bronckhorst doorgeeft. Die zegt: “Da’s al de derde brief van de Franse koning. Weer perkament en weer in het Latijn.” De Minderbroeder neemt over verklaart: “bekend verhaal…dat hij onze hertog wil ontmoeten. Nu echter “in festina grande” dat betekent “zonder uitstel”. |
Vader Willem van Gulik recht zijn rug, richt zich tot zijn zoon: “Ga maar, bewijs hem alle eer zoals het hoort.” De hertog schakelt de erfmaarschalk Wisch in. Deze laat de pages zadel, sjabrak en betuiging halen en licht de Commandant in. Deze laat het harnas klaar leggen. De hertog staat gereed, wisselt van tenue en krijgt in recordtempo zijn harnas aangegespt door zijn schildknapen. Dan klinkt het signaal "verzamelen voor vertrek". De Minderbroeder spreekt de zegen uit terwijl men knielt. In formatie marcheert men de poort door, voor de hertog uit. De achterblijvers volgen de hertog tot aan de deur, waar hij zich omdraait met de vraag: Wie bewaart het hertogelijk zegel? Bronckhorst treedt naar voren en antwoordt: “Als vanouds zal ik dit met lijf en goed behoeden.” Een instemmende knik van de hertog, waarop één van de pages de vergeten hoed aanreikt. Hij wendt zich af, dan valt de deur in het slot. Opnieuw klinkt trompetgeschal en horen we het trappelen van paardenhoeven wegsterven.
|
|
Productie
|
Met dank aan
|
|
Wilma Makkink, regie Floris Meijer, filmmaker en cameraman Jan Wanders, cameraman Thijn van de Ven, fotografie |
Gemeente Zutphen voor de Burgerzaal Datura Medieval Music voor de muziek St.Thomas Gilde / Marijn van der Gaag voor het schaakspel |