Augustus graanoogst in de zomerhitte versus verkoeling in de rivier
Graanoogst en verkoeling / Augustus (detail) uit de kalenderserie in het Getijdenboek Très Riches Heures du Duc de Berry, Musée de Condé, Chantilly
|
De graanoogst en het dorsen
|
Verkoeling in de zomerhitte
|
|
Traditioneel wordt de graanoogst in juli of augustus al eeuwenlang in de kalenders verbeeld. In de cartouches van juli en augustus in de Belles Heures van de Gebr. Van Lymborch zien we hoe de maaier het graan met de sikkel maait en de schovenbinder de schoven bindt. De maaier, klein detail, loopt in zijn ondergoed en draagt een gele strohoed op het hoofd, terwijl diens maat met zijn knie een schoof op de grond neerdrukt om er een strowis om te binden. Op zijn beurt draagt hij een donkere hoed, waarschijnlijk van geverfd stro. |
De linker afbeelding uit de Belles Heures staat op het juli-blad, de rechter miniatuur op het augustus-blad. Maar in de Très Riches Heures neemt de graanoogst bijna de volle breedte van de paginagrote afbeelding in beslag met als toegift een verfrissende duik in het riviertje dat voor het kasteel Étampes langs stroomt, levend water met aan de kant blote baders en door de breking van het water heen ook nog naaktzwemmers. Een uniek detail dat voor zo ver bekend in geen enkel ander middeleeuws getijdenboek voorkomt. |
De maanden juli (links) met graanoogst en augustus (rechts) met de dorser, miniaturen uit het getijdenboek de Belles Heures. New York, Labors of the months of July and August in the Belles Heures, The Cloisters Collection of The Metropolitan Museum of Art, fol. 8 and fol. 9.
Nieuwe ontdekkingen van middeleeuwers die in een stromende rivier te water gaan
Baden / zwemmen in een rivier, c 1485, British Library, Add.Ms 38126. Het sterrenbeeld kreeft domineert van 21 juni t/m 22 juli de zodiac. Liet de illuminator zich door de gebr. Van Lymborch inspireren?
|
Baden in de rivier de Jordaan, vermoedelijk pelgrims die het voorbeeld van Jezus volgen, die zich in de Jordaan liet dopen door Johannes de Doper, volgens het evangele van Mattheus 3:13-17. Nog altijd zijn er mensen die dit voorbeeld volgen.
|
|
Bedevaart naar Jerusalem om Jordaanwater
(citaat) "Het water van de Jordaan had naar het volksgeloof dier dagen eene heiligende kracht. Edellieden meenden, dat het voor het doopsel hunner kinderen niet kon ontbeerd worden, geen pelgrim kwam aan den stroom of hij schepte ervan om mede naar huis te nemen, en dit ongeacht een pauselijk verbod dat dit bijgeloof wilde tegengaan, in weerwil ook van de onwilligheid der schippers om Jordaanwater aan boord te dulden. |
Wie zich daarin gewasschen had, bekwam volkomen vergiffenis van alle zonden, en het was een oud pelgrimsgebruik zich met een hemd, dat later als lijkwa dienen moest, in de Jordaan te baden. Men doopte elkander in die rivier om een anderen naam te kunnen voeren, en ook kleine klokken werden er in gedompeld, omdat deze naar men geloofde, zoover hare klank voortgedragen werd, booze geesten en alle gevaar van den bliksem afweerden.
Uit: Arent Willemsz, Bedevaart naar Jerusalem in 1525, p. 69 |