Catharina's tresoor
|
Catherina van Beieren-Holland was nog maar net gehuwd met hertog Eduard van Gelre, toen zij weduwe werd. Hij stierf in 1371 na de Slag bij Baesweiler na een pijlschot in het oog door één zijn eigen manschappen. Stervend vroeg hij om deze man, Herman Leers van Hees, niet te straffen.
Catherina gaf te kennen niet opnieuw te willen trouwen tenzij met een hertog. Dat werd de neef van Eduard, Willem van Gulik. Hij trouwde met haar in 1379. Zij was inmiddels 21, hij was toen 16 jaar oud. Omdat de interesse van mannen naar oorlogvoeren uitging, konden de vrouwen hun interesse in kunst en cultuur, in literatuur en wetenschap, alsmede in vroomheid naar hartenlust uitleven. 
Catharina's interesse in kunst en cultuur, literatuur, muziek en schilderkunst deelde zij met de hoge adel in Europa. Vaak gaf dit ook aanleiding tot het verzamelen van zeldzaamheden die men in een tresoor bewaarde. Catharina bevorderde de kunst en cultuur, muziek en literatuur in Gelre ten tijde van Willem van Gulik. Ook zijn er concrete bewijzen van haar belangstelling voor de schilderkunst. In de overstap van zowel Johan Maelwael als de Gebroeders van Limburg naar het Bourgondische Hof kan zij een rol gespeeld hebben.
Wat krijgen we in Nijmegen te zien als Catharina haar tresoor opent? Naast kostbaarheden als juwelen, munten en kunstvoorwerpen verzamelde men destijds ook andere zeldzaamheden, bijvoorbeeld antiquitates (oudheden), naturalia (voorwerpen uit de natuur) en rariora (voorwerpen uit den vreemde).
Juwelenkistje van Mechteld van Gelre, een geschenk van haar tweede echtgenoot, graaf Johan II van Kleef.
Zij huwden in 1348, hij stierf in 1368. Het huwelijk bleef kinderloos. Het juwelenkistje had zeker niet misstaan in de tresoor van Catharina. |
Catharina was een dochter van Albrecht van Beieren, graaf van Holland. Via slimme huwelijkspolitiek zag hij kans het Beierse Huis met het Bourgondische Huis te verknopen en zijn invloed aldus te vergroten.
Zo huwden in 1385 zijn zoon Willem en zijn dochter Margaretha met resp. een dochter en een zoon van Philips de Stoute, hertog van Bourgondië. Bovendien is de Franse koningin, Isabeau de Bavière, een nicht van Albrecht. We weten maar al te goed hoe het Franse Hof en het Bourgondische Hof elkaar naar de kroon staken als het ging om pracht en praal. 
Een fraai voorbeeld van een Bourgondisch juweel, een liefdespaar opgebouwd uit email figuren, opgesmukt met edelstenen en parels tot een kostbaar pronkstuk dat mogelijk als broche gedragen is. 
Catharina liet in 1396 een briefbus met haar wapen beschilderen, een schild met kwartieren 1 / 4 van Beieren en 2 / 3 weer gekwartierd in goud de rode leeuw van Holland en ook in goud de zwarte leeuw van Henegouwen. |