Hertogelijk harnas verguld

Hertog Willem veranderde in een Golden Boy...

Willem, Hertog van Gelre en Gulik beschikt sinds vorig jaar over een replica harnas. Het origineel staat afgebeeld op een miniatuur ca. 1450. Daarop staat een verguld borstkuras. Het duurde even voor we wisten hoe dit aan te pakken en de financiering rond was.
Daarna is het borstkuras heel precies volgens de oorspronkelijke miniatuur verguld.

Edelsmid Esther Kalkman-te Lintelo uit Zwolle leverde met haar stagiair een professionele prestatie. Het is prachtig geworden.

Als het aan ons ligt, draagt hertog Willem zijn harnas met Pinksteren, als hij kasteel Ammersoyen om 12.00 uur binnenrijdt. Dan stapt hij van zijn paard in de poort van de hoofdburcht en maakt gebruik van één van de perrons, die daar van oudsher aanwezig zijn.

Hij zal zich in de Ridderzaal uit zijn harnas laten helpen door zijn schildknapen. Voor de expositie van de harnasonderdelen staat er een harnasstandaard gereed, valet geheten, in de vensterbank in de binnenmuur van de binnenplaats. Ernaast komen de banieren van Gelre en Gulik te staan.

De villa aan de Wassenaarseweg in Den Haag waar de M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting is gevestigd met ridders te paard afgebeeld op de gevel.

Dankzij een bijdrage van de M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting toegekend voor het vergulden van het borstkuras van het harnas van Willem van Gulik, Hertog van Gelre en Zutphen, kan het publiek met Pinksteren op Ammersoyen dit fraaie staaltje van Nederlands vakmanschap komen bewonderen.

Eind augustus 2015 was het harnas, nog zonder vergulding, voor het eerst te zien in het Museum Het Valkhof te Nijmegen, gesmeed door wapensmid Klaas Kloosterhuis uit Bierum en zijnleerling. Een prestatie die zich niet eenvoudig laat evenaren. De financiering van dit deelproject kwam rond dankzij een ruimhartige bijdrage van het Fonds de Roos-Gesink.

Het wachten is nu nog op de wapenmantel, zoals afgebeeld in de miniatuur in de Kroniek van Froissart, die zich in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag bevindt.

Inmiddels heeft Loes de Geeter de laatste versie van het bloemmotief gereed dat op de wapenmantel van damast geborduurd zal worden. Vanuit de ateliergroep van Het Woud der Verwachting zal Marlies Ursem de wapenmantel reconstrueren.

Voorbereiding
Bij de zoektocht naar het juiste procedé kwamen wij uiteraard op elektrolytisch vergulden, modern en met verbluffende resultaten. Maar dat vergde een kapitale investering, die niet op te brengen viel.
Vergulden met bladgoud is als tweede procedé nader
onderzocht. Bij wijze van proef heeft Rob Kwist, restaurator te Zutphen, de schijven van een helm (bekkeneel met schijven) met bladgoud goudgerand gemaakt. Op grond van het resultaat oordeelden de wapensmeden dat vergulding met bladgoud van een harnas geen geschikt procedé is.
De derde, middeleeuwse werkwijze, hoe authentiek ook, kon echt niet toegepast worden. Dit zogeheten vuurvergulden gaat met kwik gepaard. Dat is te gevaarlijk, eigenlijk verboden en dodelijk.

Fronti Nulla Fides, een re-enactment groep die zich toelegt op de tweede helft van de 15de eeuw, heeft goede ervaringen met edelsmid Esther Kalkman-te Lintelo. Bart van Gils, één van de leden, adviseerde met haar contact te leggen. Zij bleek bereid en in staat de vergulding van het borstkuras van het harnas op professioneel verantwoorde wijze uit te voeren.

Eén van de wapensmeden die het harnas hebben gesmeed, heeft het borstkuras dat met klinknagels aan overige harnasonderdelen was vastgeklonken, weer losgemaakt. Voor de vergulding moest het borstkuras gepolijst worden. Dit is door restaurator Rob Kwist te Zutphen gedaan met respect voor het authentieke smeedwerk. Edelsmid Esther Kalkman-te Lintelo van De Zilverlinde te Zwolle verzorgde de vergulding met een oogverblindend resultaat.

Nu de vergulding gereed is, zal de wapensmid vóór
Ammersoyen Middeleeuws Bewoond het geheel opnieuw aan elkaar te klinken.
Genoemd evenement vindt plaats tijdens het komend Pinksterweekeinde: 15 & 16 mei op kasteel Ammersoyen in de Bommelerwaard, tn noorden van 's-Hertogenbosch.