Hertog Willem I van Gelre
Een vorst van Europees formaat, sleutelfiguur in de Gelderse historie
Klik op de foto voor de Lesbrief over het leven van Willem I van Gelre
|
Hertog Willem was nog maar een kind toen zijn ouders, Hertog Willem van Gulik en zijn vrouw, Maria van Gelre de titel van Hertog van Gelre en alles wat daarbij hoort, voor hem claimden. Zeven jaar oud. Mechteld van Gelre, de oudere zuster van Maria, meende dat haar die titel toekwam, toen haar broers eind 1371 met een tijdsverschil van drie maanden waren overleden. Hertog Eduard stierf 22 augustus 1371 na de Slag bij Baesweiler door een pijl in zijn oog uit eigen gelederen. Hertog Reinoud III stierf op 4 december 1371. Meer dan tien jaar gevangenschap op Slot Nijenbeek aan de IJssel hadden hem ziek en zwak gemaakt. De rondreis langs de Gelderse steden, waar men hem als vorst had ingehuldigd, had hem uitgeput en werd de "Dikke Hertog" noodlottig. Mechteld was twee maal weduwe, eenmaal van Godfried, Heer van Heinsberg en eenmaal van Johan, Graaf van Kleef en had geen kinderen. Ze begreep wel dat zij zonder nageslacht weinig kans had om hertogin te worden. Ze trouwde als de bliksem met Jan van Blois. Het huwelijk werd in Arnhem voltrokken en om haar positie te verstevigen ging zij de geestelijkheid, de adel alsmede de steden met alle middelen overtuigen haar kant te kiezen. De opvolgingsstrijd was een feit.
Om een lang verhaal kort te maken, de vader en moeder van Willem wonnen het pleit, toen stap voor stap de Gelderse steden en standen zijn kant kozen, vooral toen keizer Karel IV werd ingeschakeld. Die bepaalde op grond van de toen geldende regels dat het hertogdom alleen in mannelijke linie kon vererven. Eigenlijk mocht de keizer zelf aanspraak maken op het hertogdom, omdat het geslacht Gelre in mannelijke linie was uitgestorven. Nu er een kleinzoon van Reinoud II beschikbaar was, mocht deze Willem van Gulik, zodra hij de leeftijd had, opvolgen. Zijn vader kon als regent voor hem waarnemen. Zo werd de jonge Willem in 1377 op zijn veertiende Hertog van Gelre. Hij moest wel trouwen met de weduwe van zijn overleden oom Eduard, de 20-jarige Catharina van Beieren-Holland, dochter van graaf Albrecht. Het huwelijk bleef kinderloos. Wel kreeg hij een aantal bastaard kinderen, naar men zegt meer dan tien. |
Afb. boven:
Schild en helmteken van de hertog van Gelre, blauw schild met klimmende gekroonde leeuw van goud, rood getongd en rood genageld. Het helmteken bestaat uit een pronkhelm, een helmkleed van goud en rood gevoerd, daarop een rood kussen met blauwe knoppen en witte pluimen, opnieuw een klein schild dat een waaier van witte pauwenveren vast houdt. Afb. onder: Hertog Willem ging met de Ridders van de Duitse Orde o.a. naar Pruisen om de volkeren in Oost-Europa tot het Christendom te bekeren. |
Als in 1393 de vader van Willem overlijdt, erft hij het hertogdom Gulik. Vanaf dat moment zegelt hij met dit zegel, waarop beide leeuwen, de gouden leeuw van Gelre en de zwarte leeuw van Gulik zijn afgebeeld.
|
|