Breien
|
Werd er in de Middeleeuwen nu WEL of NIET gebreid?
Met de grootst mogelijke stelligheid wordt beweerd dat er niet werd gebreid voor de 16de eeuw.
Maar toen Het Woud der Verwachting in 2018 de reconstructie van Maria van Gelre's houppelande ter hand nam ging Rianet Knevel, die het atelier met raad en daad te hulp schoot, op zoek naar het antwoord op die vraag want….. Had Maria van Gelre wel of niet mogelijk gebreide kousen gedragen onder haar wel zeer luxueuze houppelande? Als kostuumhistoricus en amateur-archeoloog behept met een enorme speurzin, verzamelde zij naarmate de tijd voortschreed, steeds meer bewijzen van het bestaan van een lange brei-traditie in het middeleeuwse Noord-Europa. |
In weerwil van talrijke publicaties die klakkeloos kopieerden wat anderen ooit hadden beweerd (namelijk dat er niet gebreid werd in Maria’s tijd), ging Rianet op jacht naar recente vakliteratuur, verslagen van opgravingen, archeologische vondsten, afbeeldingen van breiende vrouwen en gebreide kleding, rekeningen voor kleding van hoge adel, regelgeving voor ambachtslieden en stelde ongebruikelijke vragen die op hun beurt tot nieuwe vragen en uiteindelijk tot verrassende antwoorden en conclusies hebben geleid.
Ga mee op onderzoek. Doorkruis in 7 sprongen de geschiedenis van het breien en natuurlijk die van de gebreide kous. Ontdek met ons samen het antwoord op de vraag; “ Kan het zo zijn dat Maria van Gelre ooit gebreide kousen heeft gedragen onder haar blauwe houppelande?” Wij willen het weten! |
Klik op de foto bij de aflevering die je wilt lezen...
Maak die sprong in de geschiedenis van het breien en de gebreide kous.
Maak die sprong in de geschiedenis van het breien en de gebreide kous.
|
In aflevering 1 moeten we wat verwarring kwijt over wat nou eigenlijk echt breien is. Kan het ook naaldbinding zijn? Is punniken eigenlijk breien? Moet je met textiel breien of mag het ook met metaal en is het dan toch breien? We treffen eeuwenoude breisels aan op de meest bijzondere plekken.
afb. 7 Dura Europos, Syrie
300 v. Chr. - 256 n. Chr.
Fragment van een kous? Naaldbinding
zandkleurige wol
Yale University Art Gallery
|
17 / Fatimiden, Noord Afrika
10e-11e eeuw
Fragment
Mogelijk op twee pennen gebreid met ingebreide Arabische tekst.
Veelkleurig, wol
In aflevering 2 en 3 proberen we al spoorzoekend na te gaan hoe en wanneer die breitechniek noord Europa heeft bereikt. Want we willen weten hoe het in Parijs terecht is gekomen en wanneer. Eerst gaan we de zuidelijke route exploreren van Egypte , via Spanje naar Noord Europa. Daar is veel over te vinden.
|
|
In aflevering 3 volgen we het spoor van de noordelijke route. Die is minder bekend maar heel verrassend en levert nieuwe invalshoeken.
30 /
Vikingen, Birka Hoard, Björkö, Zweden.
8ste - 9de eeuw.
Trichinopoly techniek of
Viking breien
met een doorlopende zilverdraad.
Historisch Museum Zweden.
|
46 / Fragment van een bonnet, ca. 1100, Schloss Gottorf, Sleeswijk
In aflevering 4 bekijken we wat mensen zoal maakten. Was breien iets van geschoolde ambachtslieden, bijzonder en duur, voor de hele rijken? Of was breien nederige huisvlijt, met producten als sokken , wanten en mutsen? We stuiten op veel archeologische vondsten uit Europese bodem.
|
Aflevering 5 brengt ons in het Parijs rond 1400. We ontdekken regelgeving voor breiers. We kijken stiekem in huishoudboekjes van koningen en koninginnen en zien waar ze veel geld aan uitgaven. En we weten eindelijk hoe ze in de 14de eeuw een gebreide kous noemen. Als je een naam hebt besta je!
Afb. 55 / Pagina uit manuscript "Livre des Metiers" van Etienne Boileau, in 1261 benoemd tot provoost van Parijs door koning Louis IX (Saint Louis).
|
In aflevering 6 exploreren we bijna voyeuristisch de benen van ijdele mannen in een keur aan kousen, hosen, chausses en leren het onderscheid te herkennen tussen gebreide en genaaide kousen. 
Afb.78 / Getijdenboek van Katharina Kleef, 1440, f.252. New York, Morgan Library. Haute de chausses met vetertjes aan de brayes bevestigd.
|
Afb. 103 / Duivel als rijke dame met zwarte bas de chausses onder een met menuvert gevoerde groene houppelande.
De verleiding van St.Antonius, (detail), 1400-1450, Italië. Fresco, Fantini Guglielmetto
San Sebastiano, Pecetto Torinese, Italië
In aflevering 7 werpen we een blik of vrouwenbenen, rijke en armoedige benen, ongewenst onthulde of verleidelijke. We kunnen niet anders dan concluderen dat Maria van Gelre, toen nog Marie d'Harcourt, als kind met haar handjes de soepele gebreide kousen van haar Oom de Koning van Frankrijk moet hebben betast en toen ze volwassen was er getuige van is geweest dat er voor haar neefje Charles d’Orléans gebreide kousen werden besteld. Dus……..
|
De conclusie is dat Maria van Gelre echt gebreide kousen gedragen kan hebben. Ze worden nu gebreid, ook al blijven ze voor het publiek verborgen.