Hoe word je jonkvrouw?

Foto
Deiphyle, één van de 9 beste vrouwen. Le Petit Équestre de la Toison d'Or. MS Clairambault 1312, Fol. 246, 1460-70
Foto
Thamaris, één van de 9 beste vrouwen. Le Petit Équestre de la Toison d'Or. MS Clairambault 1312, Fol. 250, 1460-70
Foto
Pantaphiloe, één van de 9 beste vrouwen. Le Petit Équestre de la Toison d'Or. MS Clairambault 1312, Fol. 245, 1460-70
Jonkvrouw zijn een dagtaak

​Jonkvrouw worden vraagt vlijt en toewijding. In de middeleeuwen moest een meisje dat jonkvrouw wilde worden, aan het hof van een vorstin of vrouwe van hoge adel opgevoed worden. Daar kwam je niet toevallig terecht. Als je familie was, had je meer kans. Of iemand deed een goed woordje voor jou.
​ 
​Marie d'Harcourt was bij Valentina Visconti ere-jonkvrouw voordat zij hertogin van Gelre en Gulik en gravin van Zutphen werd door haar huwelijk met Reinoud IV in 1405.​
De moeder van Marie d'Harcourt was de nicht van de koning van Frankrijk, en Valentina Visconti was met de broer van de koning getrouwd, Louis d'Orléans. Marie's vader was graaf van Harcourt, haar moeder een Bourbon van geboorte.
Nuttige handwerken 

Onder deze veelzeggende naam kreeg men als meisje op de lagere
school pakweg een halve eeuw geleden les van de handwerkjuf. 
Ook in de Middeleeuwen waren vrouwenhanden immer bezig.
De negen beste vrouwen
​
​In het kleine wapenboek van het Gulden Vlies, beter bekend als
Le Petit Armorial équestre de la Toison d'or (Rijssel, 1435-40), dat zich in de Bibliothèque nationale de France bevindt, staan dames te paard, gewapend met het zwaard, het schild en de banier. 

Bij deze amazones is aangegeven dat zij de 9 beste vrouwen zijn. Soortgelijke series 9 besten zijn in de Middeleeuwen vaker afgebeeld onder meer op muurschilderingen in beeldhouwwerken en zoals hier in boeken. De 9 beste vrouwen verbeelden 9 deugden. 

Het zou aardig zijn de oorsprong te achterhalen is. We zoeken verder, de geschilderde gouaches zijn het ruimschoots waard.
Foto
Penthesilea, één van de 9 beste vrouwen. Le Petit Équestre de la Toison d'Or. MS Clairambault 1312, Fol. 248, 1460-70
Foto
Taucha, één van de 9 beste vrouwen. Le Petit Équestre de la Toison d'Or. MS Clairambault 1312, Fol. 247, 1460-70
Foto
Ypolite één van de 9 beste vrouwen. Le Petit Équestre de la Toison d'Or. MS Clairambault 1312, Fol. 249, 1460-70
Wat meisjes bij 'Het Woud der Verwachting' leren om jonkvrouw te worden.

Wat je allemaal moet leren: tafelschikking, bedienen aan tafel, heraldiek, bandweven, dansen en zingen, dameskapsel in orde maken, lezen en schrijven, paardrijden en borduren, schaken en triktrak, sterrenkunde, kennis van paard, zadel en tuig, een gesprek voeren, verhalen vertellen, spreekvaardigheid, dichten, Latijn, godsdienst, vroomheid, valkerij, kruidenleer en ook parfums, balsem en oliën bereiden, conversatie in het Frans, honden africhten, wetskennis en boogschieten, enz.
Kom je naar kasteel Ammersoyen tijdens het Pinksterweekend? Dan kun je meemaken hoe meisjes in de Middeleeuwen leren om een jonkvrouw te zijn. Hoe de monnik les geeft in Latijn, wat de heraut over de wapenschilden vertelt. De valkenier leert ze een valk op de hand te dragen. De kruidenvrouw laat zien hoe zalven worden bereid. En de hondenmeester leert de jonkvrouw in opleiding hoe ze een hond kan africhten. Hoe leuk Middeleeuwen kunnen zijn, dat hoor en zie je op kasteel Ammersoyen.