Schoensmeer of leerdressing

Foto
Halfhoge schoenen die gedeeltelijk zijn ingevet, voorzien van veters / foto © Het Woud der Verwachting
Foto
Sandalen voor een bedelmonnik, vervaardigd naar een archeologische vondst zoals beschreven door Olav Goubitz in zijn standaardwerk "Stepping through time".

​Leer veelzijdig toepasbaar

Schoenen, tassen, zwaardschedes, handschoenen en riemen zijn van leer gemaakt. De huid van een dier. Het kan van een rund zijn, koe of kalf. Dat hangt af van de functie. Tuigen, vooral leidsels en teugels zijn van runderleder gemaakt, uit de lengte van de rug. De stroeve delen van zadels zijn vaak van het leer van herten, net als handschoenen.
De leerbewerker wist precies welk leer van welk dier voor welk doel het meest geschikt was. Vakmanschap dat nog wel bestaat, maar steeds schaarser wordt.
Afbeelding rechts
Boven - onbehandeld plantaardig gelooid leer
Onder - gevet leer, het kleurt iets donkerder
foto © Het Woud der Verwachting
Tot behoud van het leer

Leer wordt gemaakt van de huid van een dier. Dat betekent schoon schrapen en looien. Zout en aluin zijn nodig om de huid te conserveren en looizuur, bijvoorbeeld gewonnen uit eikenschors. Om leer te worden verliest de huid zijn vetten. Maar om weer tot leven te komen en om zijn soepelheid te behouden, moeten we er naderhand juist vet aan toevoegen. De Romeinen vetten hun leer in met olijfolie. Ze wisten dat dit ook goed is voor je eigen huid. Dit geldt net zo voor bijenwas. Beide producten laten zich mengen en leveren aldus een schoensmeer of een leerdressing. Ook talg staat te boek als ingrediënt. Proefondervindelijk blijkt onderstaand recept goed te werken.

Receptuur voor het maken van een schoensmeer / leerdressing 
​Polsbeschermer
​
De meester-boogschutter en zijn jeugdteam dragen om de pols een lederen polsbeschermer. Die moet voorkomen dat de arm tijdens het schieten beschadigd wordt. Zo'n polsbeschermer, vervaardigd van plantaardig gelooid leer, kan fraai versierd zijn met stempelwerk dat in het natte leer aangebracht wordt.
Het leer wordt na het stempelen verzadigd met gesmolten bijenwas dat het leer beschermt en het een donkere kleur geeft. Verschillende oliën zijn ook bruikbaar voor dit doel, maar harden minder snel uit.​