Onthulling van een beroepsgeheim van onze pottenbakker
Verkondiging aan de herders. Miniatuur uit Les Très Riches Heures, het getijdenboek dat de Gebroeders van Limburg illumineerden voor de Hertog van Berry 1413 - 1416.
Pelgrimskruik of veldfles
Altijd gedacht dat de kruik die aan de gordel van de middelste herder hangt een pelgrimskruik heet. Maar een herder in de velden van Bethlehem is natuurlijk geen pelgrim. In de catalogus van het Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam worden deze kruiken veldfles genoemd, plat aan de achterzijde en bol aan de voorzijde, "getrokken" oren aan de tuit en aan de bovenkant om de veldfles aan een riem of gordel vast te kunnen knopen.
Altijd gedacht dat de kruik die aan de gordel van de middelste herder hangt een pelgrimskruik heet. Maar een herder in de velden van Bethlehem is natuurlijk geen pelgrim. In de catalogus van het Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam worden deze kruiken veldfles genoemd, plat aan de achterzijde en bol aan de voorzijde, "getrokken" oren aan de tuit en aan de bovenkant om de veldfles aan een riem of gordel vast te kunnen knopen.
Links: schetsen van elke fase van het proces van draaien van zo'n veldfles.
Beneden: één van de veldflessen die de pottenbakker draaide op verzoek van Het Woud der Verwachting.
Tijdens de stoet in Nijmegen krijgen dorstige deelnemers onderweg water uit deze middeleeuwse veldflessen.
Het geheim van de pottenbakker
Bij het maken van de veldflessen wordt eerst een kom gedraaid die vervolgens aan de bovenzijde wordt dichtgeknepen totdat hij sluit. Ook de hals wordt gedraaid. Beide onderdelen worden te drogen gelegd tot de klei leerhard is. Dan wordt er een gaatje in de buik van de fles gesneden om de hals er op te zetten en zodra die vastzit worden twee getrokken oren aan zowel de hals als de buik vastgezet. Als de fles gebakken is, wordt die aan de riem geknoopt met een touw rond de oren en kan hij worden afgesloten met een houten dop.
Beneden: één van de veldflessen die de pottenbakker draaide op verzoek van Het Woud der Verwachting.
Tijdens de stoet in Nijmegen krijgen dorstige deelnemers onderweg water uit deze middeleeuwse veldflessen.
Het geheim van de pottenbakker
Bij het maken van de veldflessen wordt eerst een kom gedraaid die vervolgens aan de bovenzijde wordt dichtgeknepen totdat hij sluit. Ook de hals wordt gedraaid. Beide onderdelen worden te drogen gelegd tot de klei leerhard is. Dan wordt er een gaatje in de buik van de fles gesneden om de hals er op te zetten en zodra die vastzit worden twee getrokken oren aan zowel de hals als de buik vastgezet. Als de fles gebakken is, wordt die aan de riem geknoopt met een touw rond de oren en kan hij worden afgesloten met een houten dop.
Veldfles met een inhoud van ruim één liter, gedraaid van tertiaire klei, op 1280° C. gebakken tot steengoed, replica naar middeleeuws voorbeeld. foto: © Het Woud der Verwachting, 2015